Lễ Sene Đôl Ta từ lâu được xem là một trong những lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của người Khmer Nam bộ được lưu giữ qua nhiều thế hệ. Vào những ngày này, phum sóc như được thay áo mới, bà con ai nấy đều tất bật trang hoàng nhà cửa từ trang trí cờ hoa,  dọn dẹp cảnh quan môi trường để tạo diện mạo mới cho quê hương. Các gia đình cũng tranh thủ dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ và chuẩn bị nhiều món ăn truyền thống để dâng cúng ông bà, tổ tiên. Tùy theo điều kiện kinh tế từng nhà, mỗi người sẽ có cách chuẩn bị khác nhau, nhưng lễ vật thường có điểm chung đều là có những món ăn bình dị, gần gũi mang đặc trưng của người Khmer. Bà Dương Thị Quý ở xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên cho biết: Lễ Sene Đôl Ta của đồng bào dân tộc Khmer có ý nghĩa như lễ Vu Lan báo hiếu thể hiện tấm lòng thành kính với ông bà tổ tiên đã khuất. Dịp lễ này luôn được bà con chuẩn bị hết sức chu đáo từ dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, dâng cúng tổ tiên những món ăn truyền thống. Tùy vào điều kiện kinh tế gia đình mà lựa chọn những lễ vật khác nhau, nhưng chung quy đều thể hiện lòng biết ơn, tưởng nhớ ông bà. Đây cũng là dịp người thân, họ hàng, con cái đi làm ăn xa quay về sum họp với gia đình.

            Mặc dù không diễn ra náo nhiệt như Tết Chôl Chnăm Thmây, Lễ Sene Đôl Ta có phần trầm lắng, nhưng mang đậm những sắc thái tín ngưỡng đặc trưng văn hóa của người Khmer, thể hiện truyền thống “Cây có cội, nước có nguồn” của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Lễ được diễn ra trong 3 ngày với các nghi thức như: Ngày thứ 1 mọi nhà thực hiện nghi thức báo hiếu ông bà, cha mẹ và cúng đón linh hồn tổ tiên; ngày thứ 2 vào chùa dâng cơm sư sãi và thực hiện nghi lễ theo Phật giáo Nam tông; ngày thứ 3 mọi nhà thực hiện nghi thức cúng tiễn linh hồn tổ tiên quay về âm cảnh. Năm nay, lễ diễn ra trong bối cảnh cả nước cùng chung tay phòng, chống dịch Covid-19, vì vậy, lễ cũng có nhiều điểm khác so với mọi năm. Bà Châu Thị Mộng Điệp ở xã Đại Tâm chia sẻ: Trước đây khi đến chùa dâng cúng, bà con thường đi rất đông, nhiều khi không còn chỗ trống, nhưng năm nay do dịch bệnh, ai cũng ý thức phòng chống dịch nên trong các buổi lễ bà con giữ khoảng cách nhất định, không tập trung nhiều người mà chia thành từng nhóm nhỏ để đến chùa. Các vị sư sãi trong chùa cũng tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn bà con về các biện pháp phòng chống dịch như thường xuyên rửa tay bằng nước sát khuẩn, đeo khẩu trang tại những khu vực đông đúc.

Bà con Khmer Sóc Trăng đón Lễ Sene Đôl Ta trong không khí vui tươi, đầm ấm

            Trước đó, Tỉnh Ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã thành lập nhiều đoàn thăm viếng, tặng quà, gặp gỡ, động viên, chúc mừng người có uy tín trong đồng bào dân tộc Khmer, cán bộ lão thành, gia đình chính sách, hưu trí, người dân tộc tiêu biểu, hộ gia đình Khmer nghèo, khó khăn thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào dân tộc. Đặc biệt nhiều chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước đã tác động tích cực, góp phần làm thay đổi đời sống vùng đồng bào dân tộc, trong đó phải kể đến là việc triển khai có hiệu quả các Chương trình hỗ trợ như 135, 134 và thiết thực hơn là Quyết định 74 hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, chuyển đổi ngành nghề và Quyết định 167 hỗ trợ nhà ở. Qua chương trình trên đã tạo được chuyển biến trong cuộc sống bà con, nhiều hộ vươn thoát nghèo bền vững, bà con Khmer tỉnh nhà ngày thêm vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, ra sức giữ gìn và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

             Cuộc sống ngày càng hiện đại, nhưng Lễ Sene Đôl Ta của đồng bào dân tộc Khmer vẫn luôn được gìn giữ và phát huy, để nhắc nhở mọi người về lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, tri ân những bậc tổ tiên đã đóng góp cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Hòa cùng dòng chảy của văn hóa dân tộc, Lễ Sene Đôl Ta như một nét độc đáo của người Khmer Nam bộ góp chung vào sự đa dạng, đặc sắc của nền văn hóa Việt Nam. 

                                                                               Phương Anh